Cyberprzemoc – czym właściwie jest? Jak ją rozpoznać?
cyberprzemoc

W kontekście Internetu i zagrożeń, które są z nim związane, coraz częściej mówi się o cyberprzemocy. Co właściwie kryje się pod tym pojęciem? Termin ten odnosi się do stosowania przemocy przy pomocy sieci, a także narzędzi elektronicznych, takich jak e-mail czy smsy. Przemoc tego typu może przyjmować zróżnicowane formy, od dręczenia, po szykanowanie, poniżanie i wyśmiewanie. Najczęściej przejawia się ona w formie tzw. hejtu, czyli mowy pełnej złości oraz pogardy, która skierowana jest wobec konkretnej osoby, a nawet grupy osób.

Formy cyberprzemocy

Trudno jednoznacznie wskazać wszystkie formy, jakie przybiera agresja elektroniczna, niemniej z pewnością należą do niej włamania na komunikatory bądź pocztę elektroniczną w celu rozpowszechnienia materiałów, które mogą być kompromitujące. Inna z form cyberprzemocy to uporczywe nękanie, np. zostawianie wiadomości na profilach społecznościowych, na komunikatorach internetowych czy wysyłanie nadmiernej ilości smsów. Wiadomości tego typu niosą ze sobą zazwyczaj obraźliwe treści, niekiedy nawet są to groźby. Zjawiskiem coraz częstszym jest również kradzież tożsamości w sieci i podszywanie się pod inne osoby. Takie działania doprowadzają nierzadko do zakładania nowych profili na czyjeś dane, a nawet całych stron internetowych. Prześladowcy w sieci bardzo często zbierają informacje o wybranej osobie, a następnie wykorzystują je do zastraszania, szantażu i poniżania.

Agresja internetowa – typy

W związku z tym, że cyberprzemoc jest pojęciem niezwykle różnorodnym, badacze społeczni podejmują coraz to nowe próby jej klasyfikacji. Za najbardziej popularny uznaje się podział zrealizowany przez Jacka Pyżalskiego w publikacji Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży, gdzie wyróżnia on:

  • Agresję elektroniczną w stosunku do osób pokrzywdzonych – skierowana jest w stronę osób słabszych, które nie do końca potrafią się bronić. W większości przypadków przyjmuje formę konstruowania materiałów ośmieszających osoby upośledzone, chore czy ubogie.
  • Agresję elektroniczną w stosunku do osób publicznych (w tym głównie tzw. celebrytów) – dotyka osoby znane głównie z mediów i polega przede wszystkim na zamieszczaniu obraźliwych komentarzy. W skrajnych przypadkach przybiera formę nękania.
  • Agresję elektroniczną do osób nieznanych i przypadkowych – ten typ agresji nie ma żadnego podłoża przyczynowego, charakteryzuje się dużym stopniem anonimowości. Bardzo często spotkać można się z nią na forach internetowych. Osoby, które ją stosują, nierzadko prowokują do ostrej wymiany zdań.
  • Agresję elektroniczną uprzedzeniową (wynikającą z uprzedzeń i niechęci do określonych grup społecznych, itd.) – kierowana jest do konkretnych zbiorowości, polega na wyśmiewaniu się m.in. z innej narodowości, poglądów religijnych, czy innego koloru skóry.
  • Nękanie elektroniczne (mobbing) – dręczyciel jest członkiem grupy, do której przynależy również ofiara.

Więcej o cyberprzemocy możesz dowiedzieć się z Wikipedii.

Przyczyny agresji w sieci

Cyberprzemoc przybiera na sile, a jej zwalczanie jest niezwykle trudne, zwłaszcza że oprawcy często chowają się pod fałszywymi nickami i profilami, a osoby nękane nie zgłaszają tego typu spraw. W kontekście cyberprzemocy przytacza się pojęcie internetowego efektu odhamowania, który polega na tym, że internauci przestają odczuwać zahamowania, które są charakterystyczne dla kontaktów bezpośrednich (twarzą w twarz). Wynika to przede wszystkim z poczucia anonimowości, które daje większą łatwość ignorowania uczuć innych ludzi, a tym samym stosowania wobec nich różnych form agresji słownej.